Spelen met zand

Als ik in de herftsvakantie op zaterdagmiddag de hoge duinen tussen Zoutelande en Valkenisse op klim en via een steile trap voorzichtig afdaal naar het strand, is het eerste dat mij daar opvalt vijf zandkastelen op een rij. Het eerste kasteel is vrij klein en al gedeeltelijk ingestort, het tweede iets groter met een gracht er omheen, het derde heeft een muur met torens, het vierde is versierd met schelpen en het laatste kasteel heeft een soort toegangsweg waarlangs aan beide kanten stukken rode steen zijn neer gelegd.

Dit zouden de kinderen van mijn klas moeten zien, dacht ik meteen. Zouden zij ook naar het strand gaan? Spelen zij in het zand met hun ouders? Is er iemand die schepjes mee neemt en die met hen mee speelt, een diepe kuil graaft of een hoge berg maakt?

In Zoetermeer, waar ik woon, worden de schoolpleinen opnieuw ingericht en veel zandbakken zijn al verdwenen. Ook ons plein gaat binnenkort op de schop. Daar ging een heel proces aan vooraf. Onze zandbak blijft, als ‘ouderwetse’ kleuterjuffen hebben we die kunnen redden. We voelden ons af en toe net Pluk van de Petteflet. De speelplaats opnieuw verzinnen werd bijna een strijd in plaats van een prachtig creatief proces wat het had kunnen zijn.

Toen ik later op de middag met één van mijn broers een strandwandeling maakte, praatten we  over spelen. Misschien verandert het spel wel, suggereerde hij en is spelen met zand niet meer van deze tijd. Kinderen van nu willen ‘op de computer’ en televisie kijken. Ik werd verdrietig van dat idee. Spelen met zand is voor mij plezier, creativiteit, samen werken, in het hier en nu zijn, kortom: Spelen met een hoofdletter.

Op zondagmiddag waren we weer met de hele familie op het strand. Ik begon te graven en zag een zeester ontstaan. Neef Maarten kwam meehelpen en we legden lange slingers witte schelpen op de ster. Mijn broer pakte een badmintonracket en begon daarmee schelpjes uit het zand te zeven. Even later waren alle kinderen (inclusief mijn broer van 47) enthousiast schelpen aan het sorteren en samen versierden we zo de enorme zeester.

Ik heb er foto’s van gemaakt, ter inspiratie voor mijn kleuters en neem mij voor ook op school weer vaker zelf een schepje te pakken en een begin te maken aan een berg of een kuil, of een zeesterof een.....

Tegelijk ben ik nieuwsgierig. Wat doen jullie met zand op school? Hoe spelen de kleuters in het zand? Zijn er kinderen die niet in de zandbak mogen van hun ouders? En hoe ga je daar mee om? Hoe stimuleer jij het spelen in de zandbak? Ik zou er graag een fotopagina van maken voor de community. Stuur je foto’s van mooie zandbakmomenten naar jannievanmaldegem@ziggo.nl